Advertisement
Książka „Ulice Solca” autorstwa prof. Ryszarda Żelichowskiego to szczegółowa monografia poświęcona warszawskiemu osiedlu Solec, ukazująca jej wyjątkowy charakter i bogatą historię. Publikacja zawiera około 90 ilustracji, które znakomicie dopełniają narrację o tej niezwykłej części stolicy.Książka ukazała się w listopadzie 2024 roku (wydanie drugie, rozszerzone) z inicjatywy Stowarzyszenia 200-lecia Powołania Fabryki Hirschmann i Kijewski, nakładem Wydawnictwa Nova Veda, we współpracy z Domem Spotkań z Historią. Jej wydanie zostało zrealizowane dzięki wsparciu Warszawskiego Funduszu Książki Historycznej.
📅 Zapraszamy na spotkanie autorskie z Ryszardem Żelichowskim, poświęcone tematowi „Ulice Solca oczami warszawskich artystów”. Wydarzenie odbędzie się 26 lutego o godzinie 18:00 w Domu Spotkań z Historią.
🎟️ Wstęp wolny.
Solec, obecnie integralna część Powiśla, pierwotnie funkcjonował jako osada, później jurydyka, a następnie przedmieście Warszawy. W połowie XIX wieku obszar ten stał się ważnym centrum przemysłowym miasta.
Odwołując się do słów prof. Ryszarda Żelichowskiego:
„Powiśle, dziwnym zrządzeniem losu, pozostało poza kręgiem zainteresowań historyków, a przecież jego monografia mogłaby stanowić cenny wkład do dziejów całej aglomeracji warszawskiej. Bardziej odległe od centrum miasta dzielnice (Praga, Mokotów, Ochota czy Wola) doczekały się już zbiorowych opracowań monograficznych. Niniejsza książka, którą przygotowywałem od dawna, zainspirowana przez wielkiego polskiego historyka, profesora Stefana Kieniewicza (już nieżyjącego), ma na celu uzupełnienie tej luki.”
Kontynuując ten wątek, prof. Żelichowski zauważa:
„Solec to dziś nazwa jednej z ulic Powiśla, integralnej części Śródmieścia Warszawy. Już tylko historykom i warszawskim varsavianistom nazwa ta kojarzy się z czymś więcej niż tylko z ulicą ‘gdzieś w pobliżu rzeki’ lub hotelem przy Wisłostradzie. Twórcy ustawy o miastach z 1791 roku, która likwidowała jurydyki i włączała je do organizmu miejskiego, bez wątpienia byliby zaskoczeni efektem integracyjnym osiągniętym w ** wieku.”
Solec, od swojej pierwotnej roli osady, przez status jurydyki, aż po funkcję przedmieścia stolicy, posiadał w ubiegłych stuleciach odrębną tożsamość i burzliwe dzieje. W początkach Królestwa Kongresowego stał się jednym z kluczowych ośrodków przemysłowych Warszawy. Na przestrzeni wieków toczyła się tu spektakularna walka z żywiołem Wisły, która nadawała specyficzny charakter mieszkańcom Solca, kształtując ich silną więź z rzeką. Mimo to administracyjne podziały Warszawy, począwszy od końca XVIII wieku, nie uwzględniały odrębności Solca, który umownie traktowano jako część Powiśla. Jak zauważył Eugeniusz Szwankowski, Powiśle obejmuje dwa odrębne obszary – na północ od Tamki (Mariensztat, Stanisławów), zabudowane w czasach stanisławowskich, oraz stare Solec z ulicami Solec i Czerniakowską, gdzie dominowały wąskie parcele z zabudową przemysłowo-handlową.
Obecnie niewiele pozostało z dawnego Solca, który przez wieki stanowił ważną część krajobrazu społecznego i gospodarczego Warszawy.
𝐑𝐲𝐬𝐳𝐚𝐫𝐝 Ż𝐞𝐥𝐢𝐜𝐡𝐨𝐰𝐬𝐤𝐢 – politolog i historyk
Profesor związany z Instytutem Studiów Politycznych PAN. Jego badania koncentrują się na początkach rewolucji przemysłowej oraz historii infrastruktury miejskiej Warszawy.
Wybrane publikacje:
• 𝐿𝑖𝑛𝑑𝑙𝑒𝑦𝑜𝑤𝑖𝑒. 𝐷𝑧𝑖𝑒𝑗𝑒 𝑖𝑛𝑧̇𝑦𝑛𝑖𝑒𝑟𝑠𝑘𝑖𝑒𝑔𝑜 𝑟𝑜𝑑𝑢, Biblioteka Societas Lindleiana, Warszawa 2019, t. I–III.
• 𝑍𝑤𝑦𝑐𝑧𝑎𝑗𝑛𝑦 1934. 𝑃𝑜𝑙𝑠𝑘𝑎 𝑛𝑎 𝑧𝑑𝑗𝑒̨𝑐𝑖𝑎𝑐ℎ 𝑊𝑖𝑙𝑙𝑒𝑚𝑎 𝑣𝑎𝑛 𝑑𝑒 𝑃𝑜𝑙𝑙𝑎 (współautor W. Materski), DSH, Warszawa 2014.
• 𝑃𝑙𝑎𝑛 𝑊𝑎𝑟𝑠𝑧𝑎𝑤𝑦 1912. 𝑃𝑙𝑎𝑛 𝑛𝑖𝑤𝑒𝑙𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑦 𝑚𝑖𝑎𝑠𝑡𝑎 𝑊𝑎𝑟𝑠𝑧𝑎𝑤𝑦. 𝑍𝑑𝑗𝑒̨𝑐𝑖𝑒 𝑝𝑜𝑑 𝑘𝑖𝑒𝑟𝑢𝑛𝑘𝑖𝑒𝑚 𝐺ł𝑜́𝑤𝑛𝑒𝑔𝑜 𝐼𝑛𝑧̇𝑦𝑛𝑖𝑒𝑟𝑎 𝑊.𝐻. 𝐿𝑖𝑛𝑑𝑙𝑒𝑦𝑎 (współautor P. Weszpiński), Muzeum Warszawy, Warszawa 2016.
• 125 𝑙𝑎𝑡 𝑊𝑜𝑑𝑜𝑐𝑖𝑎̨𝑔𝑜́𝑤 𝑊𝑎𝑟𝑠𝑧𝑎𝑤𝑠𝑘𝑖𝑐ℎ 1886–2011. 𝐴𝑙𝑏𝑢𝑚 (współautor J. Zieliński), MPWiK, Warszawa 2011.
• 𝑈𝑙𝑖𝑐𝑎 𝑆𝑚𝑜𝑙𝑛𝑎, 𝑠𝑒𝑟𝑖𝑎 𝑈𝑙𝑖𝑐𝑒 𝑀𝑜𝑗𝑒𝑔𝑜 𝑀𝑖𝑎𝑠𝑡𝑎, VEDA, Warszawa 1998.
Advertisement
Event Venue & Nearby Stays
Dom Spotkań z Historią, ulica Karowa 20, 00-324 Śródmieście, Polska,Warsaw, Poland
