Advertisement
📣 Serdecznie zapraszamy na otwarte zebranie naukowe Zakładu Badań Narodowościowych IS PAN, które odbędzie się w środę 29 października 2025 r. o godz. 14.00 w trybie hybrydowym − w Instytucie Slawistyki PAN przy ul. Jaracza 1 (V piętro) oraz online na platformie Zoom.📧 Osoby spoza Instytutu Slawistyki PAN, które chciałyby uczestniczyć w zebraniu, mogą otrzymać link do spotkania za pośrednictwem sekretariatu: [email protected].
📝 Podczas spotkania prof. dr hab. Nicole Dołowy-Rybińska wygłosi referat pt. „Badania w działaniu [Action Research] na Górnych Łużycach. Jak badania mogą wspomóc proces rewitalizacji językowej?”.
🟠 Opis:
Badania w działaniu [action research] to metoda badawcza łącząca diagnozę z aktywną interwencją w badanej rzeczywistości w celu wprowadzenia i oceny pozytywnych zmian. Jest to proces cykliczny, w którym badaczka nie jest bierną obserwatorką, ale współtwórczynią zmiany, przechodząc przez etapy planowania, działania, obserwacji i refleksji, by zrozumieć dynamikę badanych zjawisk i ich skuteczność.
W 2022 roku rozpoczęła się realizacja projektu „ZARI - syć za serbsku rěč a regionalnu identitu” (ZARI – sieć dla języka łużyckiego i tożsamości regionalnej), którego celem jest rewitalizacja języka górnołużyckiego. Choć polityka językowa de jure na Łużycach od pewnego czasu uwzględnia w działaniach na rzecz języka obszary, które uległy znacznej asymilacji językowej w ** i XXI wieku, a więc i osoby niemieckojęzyczne, politykę językową de facto wyznacza przede wszystkim dążenie do zachowania języka na obszarze katolickich Górnych Łużyc, a więc tam, gdzie przekaz międzypokoleniowy języka został do pewnego stopnia zachowany.
Tymczasem projekt rewitalizacji językowej wymaga działań kompleksowych, obejmujących nie tylko wspólnotę natywnych mówców i mówczyń, ale skierowanych na wszystkie osoby mieszkające na Górnych Łużycach i postrzegania ich jako potencjalnych użytkowników języka górnołużyckiego. Takie podejście uruchamia jednak liczne ideologie językowe (m.in. dotyczące prawomocnego użytkownika/użytkowniczki języka, autentyczności, własności językowej, normę subordynacji językowej), zderza się z także ze związanymi z przeżytą traumą językową negatywnymi postawami wobec języka osób z terenów zasymilowanych językowo.
Prowadzone w projekcie ZARI badania socjolingwistyczne służą bezpośrednio wsparciu praktycznych działań motywatorów i motywatorek językowych, a także wypracowywaniu „planu działań” w obszarze języka na kolejne lata. Chodzi o identyfikację najważniejszych obszarów wymagających konkretnych działań i zaproponowanie rozwiązań, które mogą pomóc w poprawie sytuacji językowej. Ani taki plan, ani żaden program rewitalizacji języka nie zostanie jednak zrealizowany z powodzeniem, jeśli nie włączą się weń i nie uznają za ważny i swój wszyscy aktorzy i aktorki sceny łużyckiej. Dlatego też zaproponowany plan jest dyskutowany i przepracowywany w regionach z osobami tam działającymi. W ten sposób realizowane są badania w działaniu, o których prof. Nicole Dołowy-Rybińska opowie na seminarium.
Advertisement
Event Venue & Nearby Stays
ul. Jaracza 1, 00-378 Warsaw, Poland, ulica Stefana Jaracza 1, 00-378 Śródmieście, Polska, Warsaw, Poland
Concerts, fests, parties, meetups - all the happenings, one place.
