Advertisement
[ENG BELOW]Rada Samorządu Studentów Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych oraz Koło Naukowe MISH UJ serdecznie zapraszają do czynnego oraz biernego udziału w Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej „Science and humanities: wpływy i przepływy”. Konferencja odbędzie się stacjonarnie 30 maja 2025 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Rada Naukowa
- dr hab. Andrzej Zawadzki, prof. UJ
- dr Katarzyna Trzeciak
- dr Michał Koza
W drugiej połowie XIX wieku zaczął chylić się ku upadkowi pozytywistyczny projekt monizmu metodologicznego, obejmującego całość nauki. Przyczyniło się do tego chociażby powstanie koncepcji takich jak klasyfikacja nauk Wilhelma Diltheya (1833-1911), który wyodrębnił „nauki przyrodnicze” (Naturwissenschaften) oraz „nauki o duchu” (Geisteswissenschaften). Nauki przyrodnicze miały koncentrować się na wyjaśnianiu (das Erklären), natomiast nauki o duchu – na rozumieniu (das Verstehen). Te pierwsze aspirowały do obiektywności, podczas gdy drugie pozostawały w bardziej subiektywnym dyskursie. Taki podział umożliwił lepsze dostosowanie metodologii do przedmiotu badań i pozwalał na równorzędne traktowanie wyników dociekań zarówno „nauk o duchu”, jak i „nauk przyrodniczych”. Choć obecnie zastępujemy diltheyowskie określenia terminami „nauki humanistyczne” oraz „nauki ścisłe”, podział ten wyraźnie utrwalił się w naszej świadomości i w powszechnym obrazie nauki. Można jednak zadać pytanie, czy mimo wspomnianych zalet tego podziału nie umykają nam pewne wspólne elementy obu dziedzin oraz płaszczyzna, na której się spotykają.
Nie da się pominąć istotnego wpływu nowożytnych i nowoczesnych odkryć naukowych oraz powstających na ich gruncie obrazów świata na literaturę i sztukę (np. obrazy H. R. Gigera, twórczość science fiction S. Lema, filozofia K. Nishidy). Błędne byłoby również jednoznaczne przedstawienie humanistyki jako „biorczyni”, a nauki jako „dawczyni”. Dlatego przez „przepływy” rozumiemy wzajemne przenikanie się szeroko pojętych wizji świata i człowieka, wytwarzanych zarówno przez nowożytną naukę, jak i sferę humanistyczną. Z tego względu zdecydowaliśmy się na rezygnację z polskich terminów „nauki ścisłe” oraz „nauki humanistyczne”, które mogą nieść pewne wartościujące konotacje – zwłaszcza w odniesieniu do słowa „nauka”, kojarzonego z usystematyzowanym dyskursem racjonalnym, a nie zawsze uwzględniającego przejawy aktywności takie jak twórczość literacka czy artystyczna. W konsekwencji postanowiliśmy zastosować anglojęzyczne terminy „science” oraz „humanities”, które lepiej oddają zakres badań dotyczących odpowiednio materialnego świata przyrody oraz człowieka jako istoty duchowo-społecznej i jego działalności, a jednocześnie są mniej związane z określoną metodologią i ścisłym dyskursem racjonalnym.
Celem organizowanej konferencji jest refleksja nad wspólnością tego, co określane jest jako „science” i „humanities”, oraz nad nierozerwalnością tych dwóch sfer. Problem ten dostrzegał chociażby Karl Popper (1902-1994), zwracając uwagę na kluczową rolę inspiracji i hipotezy w pracy naukowej – elementów, które dopiero w dalszym etapie, w ramach badania metodologicznego, mogą zostać sfalsyfikowane. Otwiera to jednak pytanie o źródło owej inspiracji: skąd się bierze? Czy mówiąc o inspiracji, nie wskazujemy jednocześnie na związek teorii naukowych z badaczem jako człowiekiem, a tym samym – z tym, co humanistyczne? Interesującym zagadnieniem pozostaje także odrębność nauki jako zjawiska kulturowego oraz
wzajemne wpływy i przepływy między nią a innymi sferami życia. Kwestia ta była podejmowana m.in. przez Brunona Latoura, który skłaniał się ku postrzeganiu nauki raczej jako przejawu kultury niż jako całkowicie odrębnego bytu.
Z tego względu proponujemy Państwu pochylenie się nie tylko nad wyżej wspomnianymi zagadnieniami, ale też nad następującymi polami badawczymi:
- wpływ nowożytnych teorii naukowych na literaturę i sztukę
- pogranicze wyobraźni naukowej i artystycznej
- literackie/artystyczne i naukowe obrazy świata i człowieka – podobieństwa
- nauka jako zjawisko społeczne
- nauka a kultura – zależność czy autonomia?
- artysta jako uczony, uczony jako artysta
- konceptualizowanie zjawisk przyrodniczych w dyskursie humanistycznym
- zagadnienie metafor naukowych (np. wstęga Möbiusa, lemat Gödla)
- umysł jako interdyscyplinarna przestrzeń badawcza
- zagadnienia z teorii nauki – czym jest nauka?
- dalsze perspektywy ujęcia nauki i humanistyki
- zagadnienia z bioetyki
- ujęcia ludzkiej psychiki w psychologii, neurobiologii i w naukach kognitywnych
Jesteśmy otwarci także na inne propozycje Państwa wystąpień. Czas przewidziany na każde wystąpienie to 15 minut. Na Państwa zgłoszenia czekamy do 4 maja 2025 roku. O przyjęciu abstraktu bądź jego odrzuceniu poinformujemy Państwa do 8 maja 2025. Po Konferencji planowana jest publikacja wybranych referatów.
Zgłoszenia prosimy przesyłać w tym formularzu Google:
https://forms.gle/Kft9ByuuAR1fTkmN7
W razie pytań zachęcamy do kontaktu drogą mailową:
[email protected]
Do zobaczenia w Krakowie!
Komitet Organizacyjny:
Dorota Gutmajer
Aleksandra Merchut
Jakub Kamiński
Aleksandra Orlikowska
Anna Rutkowska
Julia Stankala
***
Rada Samorządu Studentów Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych (Student government council of Interdisciplinary Individual Humanistic and Social Studies) and Koło Naukowe MISH UJ (MISH UJ Scientific Circle) are pleased to invite to active or passive participation in the w Nationwide Scientific Conference „Science and humanities: wpływy i przepływy” (Science and humanities flows and inflows). The conference will take place on 30th May 2025 at the Jagiellonian University in Cracow.
Scientific Council:
- dr hab. Andrzej Zawadzki, prof. UJ
- dr Katarzyna Trzeciak
- dr Michał Koza
In the second half of the 19th century, the positivist project of the methodological monism that was meant to cover both humanities and science started to be undermined and began to collapse. These conditions influenced the creation of conceptions like science classification proposed by Wilhelm Dilthey (1833-1911) who isolated two categories of science: ‘natural sciences’ (Naturwissenschaften) and ‘human sciences’ (Geisteswissenschaften). The natural sciences were intended to focus on ‘explaining’ (das Erklären) but the human sciences were meant to aim for ‘understanding’ (das Verstehen). In addition, Dilthey also claimed that, the first group should pretend to objectivism while the second group would remain in the more subjective dimension. Such partition of science allowed for a better adjustment of methodology to the subject of research. It also made able equal treating of revelations from both natural and human sciences. Although, today we tend to replace Dilthey’s notions with terms of ‘sciences’ and ‘humanities’, the division proposed by him deeply influenced our mindset and the common idea of science as a whole. Nonetheless, the question might be asked if this division, with all the benefits it gained, does not make us blind to some common elements in both sciences and humanities, as well as to the common ground on which both are situated.
It has to be noticed that there is observed an important influence of modern and contemporary scientific discoveries and also visions of the world on literature and art. (e.g. paintings of H.R. Giger, science fiction books of S. Lem, but also philosophy of Kitaro Nishida). It also would not be correct to portray humanities solely as a ‘taker’ of ideas and the sciences as its ‘donor’. For this reason, we understand ‘flows’ as a mutual sharing of ideas and the permeation of vastly defined images of the reality and human being created by the two sciences and humanities.
The conference organised by us aims to consider the certain commonness of sciences and humanities and the separation’s impossibility of these two spheres. A similar problem was seen also by Karl Popper (1902-1994), who noticed the key character of inspiration/hypothesis in scientific research. This observation opens a possibility of a question about the source of this inspiration, about the general origins of our inspirations, and finally the question if, when talking about inspiration, we do not also indicate the connection between the scientific theories and the human-scientist and consequently connection with it that is humanistic. An interesting problem also remains the general autonomy of sciences as a cultural phenomenon and the flows and inflows between these two dimensions. These issues were addressed, for example, by Bruno Latour, who rather tended to see sciences in general as a manifestation of culture than as a completely separate being.
For that reason, we encourage you to consider these and other research fields mentioned below.
- Influence of modern scientific theories on literature and art.
- Border between scientific and artistic imagination
- Common points of image of the world and human being in art/literature and science.
- Scientific research as a sociological phenomenon
- The artist as a scientist and the scientist as an artist.
- A conceptualisation of nature’s phenomena in the humanistic discourse
- The concept of scientific metaphors (e.g. Mobius Strip, Gödel’s incompleteness theorem)
- Mind as a space of interdisciplinary exploration
- Questions from the theory of science – what is science?
- Further perspective of conceptualisation of sciences and humanities
- Culture and science – autonomy or dependence
- Bioethics topics
- Images of human’s psychic sphere in psychology, neurobiology, and cognitive science.
We are also open to your other suggestions for speeches. Every presentation must be no longer than 15 minutes. We are waiting for your proposals until 4th May 2025. We will inform you about the acceptance or rejection of your proposal by 8th May 2025. After the conference, publication of selected papers is assumed.
Google Form for Submitting speeches:
https://forms.gle/Kft9ByuuAR1fTkmN7
If you have any questions, please contact us by email:
[email protected]
See you in Cracow!
Organizing Committee:
Dorota Gutmajer
Aleksandra Merchut
Jakub Kamiński
Aleksandra Orlikowska
Anna Rutkowska
Julia Stankala
Advertisement
Event Venue & Nearby Stays
Rynek Główny 8/15, 31-042 Kraków, Poland, rynek Główny 8, 31-042 Kraków, Polska,Kraków, Poland, Krakow
