Advertisement
12.08.2025 🇦🇲 🌎 🎯 Հայաստանում կերպարվեստի բնագավառում իր ծավալով և տարածաշրջանում միակ, արդեն իսկ միջազգային լայն ճանաչում վայելող «Գեղարվեստական տպագրության Հոբելյանական Հինգերորդ միջազգային Բիենալե, Երևան 2025»-ի շրջանակում 2025թ․-ի սեպտեմբերի 12-13-ը Հայաստանում և տարածաշրջանում երկրորդ անգամ «Մշակույթների երկխոսություն» կազմակերպությունը և Գեղարվեստական տպագրության երևանյան միջազգային բիենալեի Կազմկոմիտեն հետամուտ են միջազգային փորձագետների ներկայությամբ՝ «Տպագրությունից Պիքսել․ Արվեստ, արհեստական բանականություն և արդյունաբերություն» Գեղարվեստական Տպագրության Երկրորդ միջազգային Համաժողով, Երևան 2025-ի իրականացմանը: Երկօրյա Համաժողովը կհամախմբի արվեստագետների, հետազոտողների, տեխնոլոգների, իրավաբանների և մշակութային գործիչների Հայաստանից և արտերկրից՝ ուսումնասիրելու, թե ինչպես են արհեստական բանականությունն ու նոր տեխնոլոգիաները վերափոխում արվեստի ապագան։
Պանելային քննարկումները կանդրադառնան մտածելու տեղիք տվող թեմաների, ինչպիսիք են AI-ի դերը գեղարվեստական ստեղծագործության մեջ, թվային դարաշրջանում ինքնատիպությունն ու հեղինակությունը վերորոշելու նրա ներուժը և AI-ի կողմից ստեղծված արվեստին շրջապատող էթիկական հետևանքները:
Մասնակիցները նաև կուսումնասիրեն, թե ինչպես են զարգացող տեխնոլոգիաները՝ AI-ն և Blockchain-ը, ձևավորում արվեստի շուկան՝ բարձրացնելով այնպիսի հարցեր, ինչպիսիք են. Ի՞նչ է դեր ունի թվային արվեստի վերելքը արվեստագետների ապրուստի և նրանց աշխատանքի առևտրային արժեքի համար:
Ինչպե՞ս կարող են արվեստագետներն ու բիզնեսները համագործակցել՝ ապահովելու AI-ի պատասխանատու և կայուն օգտագործումը արվեստում:
12.09.25 Օր 1. Հիմնադրամներ, գործընթացներ և համագործակցություններ
«Անալոգը հանդիպում է ալգորիթմին. արվեստը անցումային փուլում»
Կենտրոնանալով արվեստի և արդյունաբերության պատմական հիմքերի, ավանդականից թվային միջավայրի անցման և մարդու և մեքենայի միջև համագործակցության հնարավորությունների վրա:
Հիմնական թեմաները ներառում են․
Տպագրության դերը արվեստում և արդյունաբերության մեջ. Ինչպե՞ս տպագրությունը ձևավորեց հաղորդակցությունը, մշակույթը և առևտուրը:
Անալոգը հանդիպում է ալգորիթմին. անցում ձեռքով պատրաստված պրակտիկայից դեպի թվային նորարարություն:
Արհեստը ընդդեմ ավտոմատացման. ավանդույթների հավասարակշռում զարգացող տեխնոլոգիաների հետ:
Նկարիչ-մեքենա համագործակցություն. համատեղ ստեղծման և հիբրիդային պրակտիկայի նոր դինամիկա:
Նյութ և միջոց. նյութերի ազդեցությունը՝ թանաքից և թղթից մինչև տվյալներ և ծածկագիր, գեղարվեստական արտադրության վրա:
Կայունություն արտադրության մեջ. էթիկական աղբյուրների և շրջակա միջավայրի վրա ազդեցությունները ավանդական և թվային արվեստի ձևերում
Օր 1 խոսնակներ․
Փոլ Քաթանես (ԱՄՆ) – «Սպեկտրալ տպավորություններ․ մատրիցայից մինչև մոդել»
Լիզա Դ. Արճիգյան (ԱՄՆ) – «Ձեռագործից դեպի թվային պրակտիկաների անցում»
Գաութամ Բաներջի (Հայաստան) – «Մարդու հետքը մեքենայի միջնորդությամբ ստեղծված արվեստում»
Դարիա Ֆետիսովա (Ռուսաստան) – «Նկարչի և մեքենայի համագործակցությունը․ համատեղ ստեղծման և հիբրիդային պրակտիկայի նոր դինամիկա»
Արմեն Տեր-Մկրտչյան (Հայաստան) – «Անտրոպոտոպիա» նախագիծ
Միքայել Պետրոսյան (Հայաստան) – «Լուսանկարչական պրակտիկան՝ շոշափելիի և տեխնոլոգիականի միջև»
Մարա-Յոհաննա Կյոլմել, PhD (Գերմանիա) – «Քանդակում (ԱԲ)ներկայությունը․ արվեստի պատմությունից մինչև ալգորիթմի ուժը»
Դոկտոր Էմիլի Լ. Սպրաթ (ԱՄՆ) – «ԱԲ պատկերակներն ու դրանց հետագա կյանքը․ գեներատիվ հետբյուզանդական արվեստի մոտեցումներ»
Ֆիլիպ Բուանար (Ֆրանսիա) – «Ալգորիթմի զգայությունից դեպի արհեստական բանականություն»
Էլիզա Գրեմմո (Իտալիա) – «ԱԲ ինքնատիպության երաշխավորները»
Ալբենա Բաևա (Բուլղարիա) – «Միասնության մեքենա»
Հիդեակի Օգավա (Ավստրիա) – «Ապագա(ների) տպագրությունը»
Գարեգին Մարտիրոսյան (Հայաստան) – «Ի՞նչ, տառատի՞պ տպագրություն»
Ռուբեն Մալայան (Հայաստան) – «Կենդանի տառեր»
Օր 2. AI նորարարություն, էթիկա և արդյունաբերության խանգարում
«Արհեստ կոդով. արվեստի և տեխնոլոգիայի խաչմերուկ»
Ուսումնասիրելով, թե ինչպես է արհեստական ինտելեկտը փոխակերպում ստեղծագործական արդյունաբերությունը, վերափոխում է տնտեսությունը և բարձրացնում էթիկական և հասարակական մարտահրավերները:
Հիմնական թեմաները ներառում են.
Գեներատիվ ստեղծարարություն. AI-ը որպես համահեղինակ, գործիք և ինքնավար ստեղծող:
Ավտոմատացում և աշխատանք. Ինչպես են AI-ը և մեքենայական ուսուցումը վերասահմանում ստեղծագործ աշխատուժը:
Մտավոր սեփականություն և հեղինակություն. AI-ի կողմից ստեղծված աշխատանքներում սեփականության և իրավունքների ուղղորդում:
Էթիկական սահմաններ. Ալգորիթմական կողմնակալության, հաշվետվողականության և թափանցիկության լուծում:
Նոր շուկաներ և բաշխման մոդելներ. NFT-ներ, բլոկչեյն և AI-ի կողմից մշակված բովանդակություն, որը վերափոխում է ստեղծագործ տնտեսությունը:
Քաղաքականություն և կանոնակարգ. Արվեստում և արդյունաբերության մեջ կառավարող արհեստական ինտելեկտը. ի՞նչ քաղաքականություններ են անհրաժեշտ նորարարությունն ու էթիկան հավասարակշռելու համար:
13.09.25 Օր 2` խոսնակներ․
Փոլ Քաթանես (ԱՄՆ) – «Ուրվականներ մատրիցայում․ հիբրիդային նյութական ապագաներ»
Մաշինկա Ֆիրունց Հակոբյան (ԱՄՆ) – «Նախնյաց բանականություններ և ալգորիթմի տեսողական մշակույթներ»
Մարտինա Պաչե (Իտալիա) – «Գործիքից անդին․ հեղինակության վերաիմաստավորում հարաբերական համակարգերի միջոցով»
Ալեքսանդրա Գիլիամս (Ֆրանսիա) – «ԱԲ-ն և ֆանտազմագորիկ դիսպոզիտիվը ժամանակակից արվեստում»
Ադրիանո Տենորե (Իտալիա) – «Տպագրելով ուրվականներ․ երազի տրամաբանությունը ալգորիթմիկ հայացքի դարաշրջանում»
Արման Ատոյան (Հայաստան) – «Գեներատիվ ստեղծարարությունը AR-ում»
Դոկտոր Յան Լյոհման Ստեֆենսեն (Դանիա) – «Հուշում հուշողին․ գեներատիվ ԱԲ պատահականություն, միկրո-պարգևատրումներ և ստեղծարարության կախվածություն»
Աննա Մնացականյան (Հայաստան) – «Շանթարկյալ ալգորիթմը՝ դա ես եմ»
Դոկտոր Յան Տագե Կյուլինգ (Գերմանիա)
Անի Դավթյան (Հայաստան) – «ԱԲ-ն և հեղինակային իրավունքը․ իրավական տեսանկյուն»
Գևորգ Պողոսյան (Հայաստան)
Լինդա Դունիա (Սենեգալ)
Էնդրյու Դեմիրջյան (ԱՄՆ) – «Ռադիկալ մթնոլորտներ»
Շառլոթ Քենթ, PhD (ԱՄՆ) – «Որոշ քննադատություններ ԱԲ-ի բարդ խնդրի վերաբերյալ»
«Գեղարվեստական տպագրության Հոբելյանական Հինգերորդ միջազգային բիենալե, Երևան 2025»-ի և «Գեղարվեստական տպագրության Երկրորդ միջազգային Համաժողով, Երևան 2025»-ի Գլխավոր գործընկերներն են՝
Երևանի քաղաքապետարանը
Հայաստանի Հանրապետության կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը
«Գեղարվեստական տպագրության Հոբելյանական Հինգերորդ միջազգային Բիենալե, Երևան 2025»-ի իրականացմանն իրենց հավատարիմ մասնակցությունը և գործուն աջակցությունն են նաև ցուցաբերել՝ «Հայաստան» համահայակական հիմնադրամը, «ՀայԱրտ» Կենտրոնը, Հայաստանի Ֆրանսիական ինստիտուտը, Գյոթե ինստիտուտը Երևանում, Սարսելի Փորագրանկարչության միջազգային Բիենալեն (Փարիզ), Xylon Ավստրիա, G. Urban Platform (Մյունխեն), Arloopa, Armenecoop և Villa Delenda:
«Մշակույթների երկխոսություն» կազմակերպությունը նաև շնորհակալություն է հայտնում Հայաստանում հավատարմագրված հետևյալ դեսպանություններին՝ իրենց ֆինանսական աջակցության համար․ Եվրոպական միության պատվիրակություն Հայաստանում, Նորվեգիայի Թագավորության, Դանիայի Թագավորության, Լեհաստանի Հանրապետության, Իտալիայի Հանրապետության, Շվեյցարիայի Համադաշնության, Իրանի Իսլամական Հանարպետության, Գերմանական Դաշնային Հանրապետության, Ֆրանսիայի Հանրապետության դեսպանությունները, Նորվեգիայի Հանրապետության հյուպատոսությունը։:
«Մշակույթների երկխոսություն» կազմակերպությունն իր խորին շնորհակալությունն է հայտնում բոլոր գործընկերներին Հայաստանում կերպարվեստի բնագավառում իր ծավալով և տարածաշրջանում միակ, միջազգային լայն ճանաչում վայելող Գեղարվեստական տպագրության երևանյան միջազգային բիենալեի հանդեպ վստահության, հավատարմության, հետևողական աջակցության և կայացման համար։
-------------
Within the framework of the Jubilee Fifth International Print Biennale, Yerevan 2025 - the largest event in Armenia’s visual arts field and the only one of its kind in the region, already enjoying broad international recognition - on September 12–13, 2025, the KulturDialog Armenien and the Organizing Committee of the International Print Biennale, Yerevan will hold, for the second time in Armenia and the region, the Second International Printmaking Symposium, Yerevan 2025, titled “From Print to Pixel: Art, Artificial Intelligence, and Industry”, with the participation of international experts.
The two-day Symposium will bring together artists, researchers, technologists, lawyers, and cultural professionals from Armenia and abroad to explore how artificial intelligence and new technologies are transforming the future of art.
Panel discussions will address thought-provoking topics such as AI’s role in artistic creation, its potential to redefine originality and authorship in the digital age, and the ethical implications surrounding AI-generated art. Participants will also examine how emerging technologies - AI and blockchain - are shaping the art market, raising questions such as:
What impact does the rise of digital art have on artists’ livelihoods and the commercial value of their work? How can artists and businesses collaborate to ensure the responsible and sustainable use of AI in art?
12.09.25 Day 1: Foundations, Processes, and Collaborations
“Analog Meets Algorithm: Art in Transition”
Focusing on the historical foundations of art and industry, the shift from traditional to digital media, and the opportunities for collaboration between humans and machines.
Main topics include:
The role of printmaking in art and industry: How has print shaped communication, culture, and commerce?
Analog meets algorithm: The transition from handcrafted practices to digital innovation.
Craft vs. automation: Balancing tradition with evolving technologies.
Artist–machine collaboration: New dynamics of co-creation and hybrid practices.
Material and medium: The impact of materials—from ink and paper to data and code—on artistic production.
Sustainability in production: Ethical sourcing and environmental considerations in both traditional and digital art forms.
Day 1 - Speakers:
Paul Catanese (USA) – “Spectral Imprints: From Matrix to Model”
Lisa D. Archigian (USA) – “The Shift from Handcrafted to Digital Practices”
Gautam Banerji (Armenia) – “The Human Trace in Machine-Mediated Art”
Daria Fetisova (Russia) – “The Collaboration Between Artist and Machine: A New Dynamic of Co- Creation and Hybrid Practices”
Armen Ter-Mkrtchyan (Armenia) – “Project Anthropotopy”
Mikayel Petrosyan (Armenia) – “Photographic Practice Between the Tactile and the Technological”
Mara-Johanna Kölmel, PhD (Germany) – “The (AI)rrival in Sculpture: From Art History to Algorithmic Power”
Dr. Emily L. Spratt (USA) – “AI Icons and Their Afterlives: Approaches to Generative Post-Byzantine Art”
Philippe Boisnard (France) – “From Algorithmic Sensibility to Artificial Intelligence”
Elisa Gremmo (Italy) – “The Guarantor’s of AI Originality”
Albena Baeva (Bulgaria) – “Solidarity Machine”
Hideaki Ogawa (Austria) – “Printing of the Future(s)”
Garegin Martirosyan (Armenia) – “What? Letterpress?”
Ruben Malayan (Armenia) – “Living Letters”
13.09.25 Day 2: AI Innovation, Ethics, and Industry Disruption
“Craft with Code: The Intersection of Art and Technology”
Exploring how artificial intelligence is transforming the creative industries, reshaping economies, and raising ethical and societal challenges.
Main topics include:
Generative creativity: AI as co-author, tool, and autonomous creator.
Automation and labor: How AI and machine learning are redefining the creative workforce.
Intellectual property and authorship: Navigating ownership and rights in AI-generated works.
Ethical boundaries: Addressing algorithmic bias, accountability, and transparency.
New markets and distribution models: NFTs, blockchain, and AI-generated content transforming the creative economy.
Policy and regulation: Governing AI in art and industry - what policies are needed to balance innovation and ethics?
Day 2 - Speakers:
Paul Catanese (USA) – “Ghosts in the Matrix: Hybrid Material Futures”
Mashinka Firunts Hakopian (USA) – “Ancestral Intelligences and Algorithmic Visual Cultures”
Martina Pace (Italy) –“Beyond the Tool: Rethinking Authorship Through Relational Systems”
Alexandra Gilliams (France) – “AI and the Phantasmagoric Dispositif in Contemporary Art”
Adriano Tenore (Italy) – “Printing Ghosts: Dream Logic in the Age of Algorithmic Gaze”
Arman Atoyan (Armenia) – “Generative Creativity in AR”
Dr. Jan Løhmann Stephensen (Denmark) – “Prompting the Prompter – Generative AI Randomness, Micro-rewarding, and Creativity Addiction”
Anna Mnatsakanyan (Armenia) – “The Damned Algorithm – That Is Me”
Dr. Jan Tage Kühling (Germany)
Annie Davtian (Armenia) – “AI and Copyright Law: A Legal Perspective”
Gevorg Poghosyan (Armenia)
Linda Dounia (Senegal)
Andrew Demirjian (USA) – “Radical Atmospheres”
Charlotte Kent, PhD (USA) – “Some Critiques for the Wicked Problem of AI”
The general partners of the Jubilee Fifth International Print Biennale, Yerevan 2025 , are:
Yerevan Municipality
Ministry of Education, Science, Culture and Sports of the Republic of Armenia
The Jubilee Fifth International Print Biennale, Yerevan 2025 is also made possible thanks to the committed participation and active support of:
Hayastan All Armenian Fund, “HayArt” Centre, the French Institute in Yerevan, the Goethe-Institut in Yerevan, the SARCELLES International Engraving Biennale (Paris), Xylon Austria, G. Urban Platform (Munich), Arloopa, Arnenecoop, and Villa Delenda.
KulturDialog Armenien also extends its gratitude to the following embassies accredited in Armenia for their financial support: the Delegation of the European Union to Armenia, the Royal Norwegian Embassy in Georgia, the Honorary Consulate of Norway in Armenia, the Royal Danish Embassy in Georgia, the Embassy of Poland, the Embassy of Italy, the Embassy of Switzerland, the Embassy of the Islamic Republic of Iran, the Embassy of the Federal Republic of Germany, and the Embassy of the French Republic.
KulturDialog Armenien expresses its deepest gratitude to all partners for their trust, loyalty, and consistent support in the establishment and development of the Yerevan International Print Biennale - an event unique in scale in Armenia’s visual arts field and enjoying wide international recognition in the region.
Cover: Sargis Antonyan / KulturDialog Armenien 2025
Advertisement
Event Venue & Nearby Stays
7a Mashtots Str., Yerevan, Armenia
