Advertisement
Centrale sensitisatie & aanhoudende pijn in de praktijk: know more, do better.Jo Nijs & Amarins Wijma
Chronische pijn is door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) erkend als een ziekte van het centraal zenuwstelsel. Het is de meest voorkomende en het duurste gezondheidsprobleem in Nederland, maar ook in België en andere landen van Europa, Australië en de VS. Niet alleen dat, de gevolgen voor de persoon zijn gigantisch. Zo ervaren personen met chronische pijn onder andere een verminderde kwaliteit van leven, meer mentale problemen, meer comorbititeiten, verminderde sociale contacten en meer financiele problemen.
Uitgebreid wetenschappelijk onderzoek bevestigt de voorname rol die centrale sensitisatie, of de overgevoeligheid van het centraal zenuwstelsel, speelt in het onderhouden en verklaren van aanhoudende pijnklachten. Opmerkelijk daarbij is dat uit wetenschappelijke studies naar voren komt dat centrale sensitisatie een rol speelt bij veel uiteenlopende pijnklachten1, waaronder fibromyalgie, tendinopathieën, artrose, pijn na kanker, bekkenpijn na de bevalling, aanhoudende pijn na chirurgie, pijn bij kinderen, rugpijn, nekpijn, Ehlers-Danlos syndroom, tot hoofdpijn, reumatoïde artritis en mogelijk zelfs long-COVID. Daarom ook dat de International Assiociation fort he Study of Pain (IASP) patiënten met centrale sensitisatie erkend heeft als een afzonderlijke groep pijnpatiënten, die zich onderscheiden van patiënten met nociceptieve en neuropathische pijn2.
Tijdens deze cursus geven we een overzicht van de actuele kennis en inzichten met betrekking tot centrale sensitisatie, en leren we de clinicus aan om centrale sensitisatie bij pijnpatiënten vast te stellen. Daarvoor maken we gebruik van de nieuwe klinische criteria voor nociplastische pijn van de IASP3. Ook gaan we uitgebreid in op de vragen: wat zijn de klinische implicaties van centrale sensitisatie, en wat is van belang bij de behandeling van personen met centrale sensitisatie? Daarvoor gaan we in op de onderhoudende factoren van centrale sensitisatie, zoals maladaptieve cognities, aanhoudende stress, slaapproblemen, ongezonde voeding en fysieke inactiviteit4. Van deze leefstijlfactoren is het immers bekend dat ze de gevoeligheid van het centraal zenuwstelsel (i.e., centrale sensitisatie) versterken. De deelnemers leren deze onderhoudende factoren herkennen5 en behandelen bij individuele patiënten met chronische, nociplastische pijn.
Leerdoelen en globale inhoud:
Bij het afronden van deze 2-daagse cursus zullen deelnemers in staat zijn om:
1. Centrale sensitisatie als verklaringsmodel voor heel wat pijnklachten beter te begrijpen;
2. Patiënten met nociplastische pijn te herkennen en te onderscheiden van patiënten met dominant nociceptieve en neuropathische pijn;
3. Patiënten met nociplastische pijn te evalueren zodat alle onderhoudende factoren van centrale sensitisatie (h)erkend worden;
4. Centrale sensitisatie uit te leggen aan patiënten met nociplastische pijn;
5. De onderhoudende factoren voor centrale sensitisatie bij patiënten met chronische pijn te behandelen.
Didactische werkwijze:
De cursus maakt gebruik van de meest optimale werkvormen om eventuele barrières voor de implementatie van evidence-based inzichten te overwinnen, kennisoverdracht en training in het uitvoeren van praktijkrichtlijnen in de klinische praktijk mogelijk te maken6. Dit betekent dat we voor deze cursus gebruik maken van volgende werkvormen:
- demonstraties
- didactische sessies
- praktische vaardigheidstraining
- illustraties
- discussies en feedback sessies betreffende klinisch redeneren
- casuïstiek
Programma:
Dag 1:
1. Centrale sensitisatie als verklaringsmodel voor pijn leren begrijpen;
2. Patiënten met nociplastische pijn herkennen en onderscheiden van patiënten met dominant nociceptieve en neuropathische pijn;
3. De klinische intake van patiënten met nociplastische pijn en onderhoudende factoren van centrale sensitisatie (h)erkennen;
Dag 2:
1. Centrale sensitisatie uitleggen aan patiënten met nociplastische pijn;
2. De onderhoudende factoren voor centrale sensitisatie bij patiënten met chronische pijn behandelen:
a) Klinisch redeneren a.d.h.v. casuïstiek;
b) Oefentherapie bij patiënten met nociplastische pijn;
c) Motivationele gesprekvoering bij patiënten met nociplastische pijn;
d) Verbetering van leefstijl bij patiënten met nociplastische pijn.
Voorstelling docenten:
1) Jo Nijs is hoogleraar aan de Vrije Universiteit Brussel, kinesitherapeut in het Universitair Ziekenhuis Brussel en gastprofessor aan de Universiteit van Gotenburg (Zweden). Hij is houder van de Leerstoel de Berekuyl academy, gericht op oncologische revalidatie. Zijn onderzoek en klinische activiteiten zijn gericht op chronische pijn bij kanker overlevers en musculoskeletale pijn. Hij is (co-)auteur van meer dan 280 peer reviewed publicaties (waaronder papers in The Lancet, JAMA Neurology en The Lancet Rheumatology), heeft 11 miljoen € aan onderzoeksubsidies bekomen, is promotor van 21 afgelegde doctoraten en fungeerde meer dan 300 maal als genodigde spreker op (inter)nationale bijeenkomsten in 25 verschillende landen (incl. 36 keynotes). Op het vlak van praktijkgerichte scholingen doceerde hij in >100 cursussen aan >3000 clinici in 12 verschillende landen en 4 continenten. Jo staat tweede gerangschikt op de wereldranglijst van chronische pijnonderzoekers (expertscape.com). In 2017 was hij laureaat van de ‘Excellence in Research Award’ van het Amerikaanse JOSPT, en in 2020 ontving hij de Francqui Leerstoel van de Universiteit Hasselt. www.paininmotion.be
2) Amarins Wijma is fysiotherapeut en MSc. in Fysiotherapie Wetenschap en gepromoveerd aan de Vrije Universiteit Brussel. Haar wetenschappelijk werk omvat de behandeling van patiënten met chronische pijn, met een bijzondere interesse in de patiëntgerichte benadering, pijneducatie en transdisciplinair teamwerk. Ze is lid van de onderzoeksgroep Pain in Motion. Ze is co-auteur van verschillende hoofdstukken in (inter)nationale boeken. Verder is ze auteur van 7 SCI-geïndexeerde full-text papers waarvan ze er 4 als eerste auteur heeft gepubliceerd. Naast wetenschappelijk werk is zij werkzaam in de klinische praktijk, zowel in de eigen praktijk als in een behandelcentrum voor patiënten met chronische pijn en chronische vermoeidheid. Bovendien geeft ze (inter)nationaal cursussen rondom het onderwerp chronische pijn in de zorg en de therapeutische relatie in de fysiotherapie praktijk.
Bronnen:
1. Nijs JG, SZ; Clauw, DJ; Fernández-de-las-Peñas, C; Kosek, E; Ickmans, K; Fernández Carnero, J; Polli, A; Kapreli, E; Huysmans, E; Cuesta-Vargas, AI; Mani, R; Lundberg, M; Leysen, L; Rice, D; Sterling, M; Curatolo, M. . Central sensitisation in chronic pain conditions: Latest discoveries and their potential for precision medicine. The Lancet Rheumatology 2021; 3: e383-92.
2. Kosek E, Cohen M, Baron R, et al. Do we need a third mechanistic descriptor for chronic pain states? Pain 2016; 157(7): 1382-6.
3. Kosek E, Clauw D, Nijs J, et al. Chronic nociplastic pain affecting the musculoskeletal system: clinical criteria and grading system. Pain 2021; 162(11): 2629-34.
4. Nijs J, Leysen L, Vanlauwe J, et al. Treatment of central sensitization in patients with chronic pain: time for change? Expert opinion on pharmacotherapy 2019; 20(16): 1961-70.
5. Wijma AJ, van Wilgen CP, Meeus M, Nijs J. Clinical biopsychosocial physiotherapy assessment of patients with chronic pain: The first step in pain neuroscience education. Physiotherapy theory and practice 2016; 32(5): 368-84.
6. Stander J, Grimmer K, Brink Y. Training programmes to improve evidence uptake and utilisation by physiotherapists: a systematic scoping review. BMC medical education 2018; 18(1): 14.
Advertisement
Event Venue & Nearby Stays
Het Sieraad, ,Amsterdam, Netherlands
Tickets