Advertisement
Ελληνογερμανικοί κινηματογραφικοί διάλογοι για το παρελθόν και το μέλλονHISTORY PROJECTED
Προβολές της Ιστορίας
Πρόγραμμα προβολών σε συνεργασία με το Ethnofest
Σε μια σειρά κινηματογραφικών προβολών που εκτείνεται σε όλη τη διάρκεια του 2024, μικρού και μεγάλου μήκους ταινίες από την Ελλάδα και τη Γερμανία συνδυάζονται, συνδιαλέγονται και συναρμολογούν διαφορετικούς τρόπους προσέγγισης του κοινού ιστορικού παρελθόντος: Μικρό-αφηγήσεις και έκκεντρες, χαμηλόφωνες μαρτυρίες που ξετυλίγονται στον πληθυντικό αριθμό, ασκήσεις με τη μυθολογία και τις μάσκες της εθνικής ταυτότητας, παιχνίδια παζλ με ψηφίδες από το αρχείο, ηχηρές και αόρατες χειρονομίες και τεκμήρια καταργούν την απόσταση από τις πηγές και τα λογής τεκμήρια και ενθαρρύνουν απρόσμενες αναγνώσεις εκατέρωθεν των συνόρων. Ώσπου φέρνουν την ιστορία στο παρόν για να την προβάλλουν στο μέλλον, κάνοντάς την —με τη βοήθεια της κινηματογραφικής γλώσσας—αίσθηση, ένστικτο και συλλογικό βίωμα.
Επεισόδιο 5: Γυναίκες απαντούν
Φούρνοι, μια γυναικεία κοινωνία, Αλίντα Δημητρίου & Νίκος Κανάκης, 1982, 43΄
(στα ελληνικά με αγγλικούς υπότιτλους)
Winter adé [Αντίο χειμώνα], Helke Misselwitz, 1988, 116΄
(στα γερμανικά με αγγλικούς και ελληνικούς υπότιτλους)
Δυο ταινίες που φτιάχτηκαν την ανέφελη δεκαετία του '80, αλλά σε κομβικές στιγμές για την πολιτική ιστορία των χωρών τους (η ελληνική μετά τον «άνεμο της αλλαγής» και η γερμανική αμέσως πριν από την Πτώση του Τείχους). Ένα πρόγραμμα που εστιάζει στις μικροϊστορίες των γυναικών που ζουν σε μια εκδοχή του περιθωρίου – στα b-sides της επίσημης ιστορίας: στην Ανατολική Γερμανία και σε ένα νησί του Αιγαίου που κάποτε ήταν τόπος εξορίας. (Ο τίτλος του προγράμματος είναι μια αναφορά σε μια ταινία μικρού μήκους που γύρισε η Ανιές Βαρντά κατόπιν ανάθεσης του γαλλικής τηλεόρασης για το Διεθνές Έτος Γυναικών [1975].)
19:00
Φούρνοι, μια γυναικεία κοινωνία
Στο νησί Φούρνοι της Ικαρίας, ένας ερευνητής παρακολουθεί τη ζωή των κατοίκων. Δίχως προκαθορισμένο σενάριο, δίχως έτοιμες ερωτήσεις, ως απλός παρατηρητής. Μέσα από αυτή την έρευνα, ζωντανεύει μπροστά στα μάτια μας η κοινωνία των Φούρνων μέσα από τους ανθρώπους της, μέσα από αναμνήσεις, μέσα από αγωνίες, μέσα από τον καθημερινό μόχθο. Στο νησί, οι άνδρες είναι ναυτικοί και οι γυναίκες έχουν αναλάβει όλα τα πόστα που πιο συμβατικά θα περίμενε κανείς να εκτελούνται από τους άντρες, από οικοδομικές εργασίες μέχρι αγροτικές δουλειές. Η κάμερα της Αλίντας Δημητρίου και του Νίκου Κανάκη καταγράφει έτσι με ανάγλυφο τρόπο τις σχέσεις ανάμεσα στα δύο φύλα και το πώς ο καταμερισμός της εργασίας αποτελεί βασικό γρανάζι στην λειτουργία της κοινωνικής μηχανής. Μέσα από μια σπουδαίας αφοσίωσης μεθοδολογία προφορικής ιστορίας, όπου την Ιστορία αφηγούνται μέσα από τα βιώματά τους οι ίδιοι οι –συνήθως χωρίς βήμα και φωνή– μάρτυρες, η Δημητρίου κι ο Κανάκης τελειοποιούν ένα είδος πολιτικού ντοκιμαντέρ που δίνει πλατφόρμα και βοή σε φωνές περιθωριοποιημένες από την επίσημη ιστορική καταγραφή, όπως αναδεικνύεται ιδανικά και στην περίπτωση των Φούρνων, όπου ο φεμινισμός αναπτύσσεται αναγκαία μέσα από τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες.
20:00
Winter adé [Αντίο χειμώνα]
Η σκηνοθέτις διασχίζει με το τρένο τη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας στον τελευταίο χρόνο της ύπαρξής της ως κράτος. Από το Zwickau, πόλη βιομηχανική, πόλη των ορυχείων (από την περιοχή κατάγεται και η ίδια), η δημιουργός φτάνει στον βορρά και στη Βαλτική θάλασσα. Στον δρόμο της συναντά γυναίκες διαφορετικών ηλικιών και κοινωνικών στρωμάτων. Φόντο της ταινίας τα τοπία και η ανατολικογερμανική αρχιτεκτονική, γυρισμένα σε ασπρόμαυρο φιλμ. Οι γυναίκες μιλούν για τις δυσκολίες και τις ελπίδες τους. Οι μαρτυρίες τους συνθέτουν ένα καλειδοσκόπιο αναμνήσεων, πόθων, απογοητεύσεων που περιγράφει τη ζωή και την ατμόσφαιρα στην ΛΔΓ έναν χρόνο πριν από την κατάρρευσή της. Ποτέ στο παρελθόν δεν είχαν σταθεί πολίτες της ΛΔΓ τόσο ανεπιτήδευτα μπροστά στην κάμερα, ποτέ δεν είχαν μιλήσει τόσο ανοιχτά μπροστά στον φακόγια τις συνθήκες της καθημερινής τους ζωής, αλλά και για τον ψυχικό τους κόσμο. Ο τίτλος Αντίο Χειμώνα «προφητεύει» σχεδόν την αλλαγή εποχής στην Ανατολική Γερμανία. Έναν χρόνο μετά την πρεμιέρα της ταινίας και μάλιστα στην ίδια πόλη, τη Λειψία, το κράτος της ΛΔΓ θα κατέρρεε.
Η Αλίντα Δημητρίου (1933-2018) γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε Σκηνοθεσία στη Σχολή Σταυράκου. Παράλληλα με τη διοργάνωση κινηματογραφικών προβολών κατά την περίοδο 1970-1975, συμμετείχε σε σεμινάρια για την ταινία μικρού μήκους, και έγραψε και μετέφρασε άρθρα σε κινηματογραφικά περιοδικά. Είναι συγγραφέας του βιβλίου Φιλμογραφία ταινιών μικρού μήκους (1939-1979), ενώ το 1992 εξέδωσε το Λεξικό ταινιών μικρού μήκους. Σκηνοθέτησε πάνω από 50 ντοκιμαντέρ. Το 2008 απέσπασε το Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ στη Θεσσαλονίκη για το ντοκιμαντέρ Πουλιά στον Βάλτο. Η τριλογία της, Πουλιά στον βάλτο, Η ζωή στους βράχους και Τα κορίτσια της βροχής ανέδειξε μέσα από μαρτυρίες και ντοκουμέντα την αγωνιστικότητα και τη δύναμη της γυναικείας ψυχής.
Ο Νίκος Κανάκης σπούδασε κινηματογράφο στο London Film School. To 1970 ξεκίνησε την ελληνική καριέρα του ως μοντέρ και βοηθός σκηνοθέτη σε ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους. Στην συνέχεια από το 1975 σκηνοθετεί ντοκιμαντέρ ο ίδιος και μοντάρει ντοκιμαντέρ. Το 1981-82 σκηνοθετεί μια ιδιαίτερη σειρά, περίπου 40 ντοκιμαντέρ, με γενικό τίτλο Η Ελλάδα των 5 Ωκεανών. Το 1985 σκηνοθετεί και μοντάρει την κινηματογραφική ταινία Το κολιέ, στην οποία επίσης υπογράφει την παραγωγή. Το 1987 σκηνοθετεί και αναλαμβάνει την παραγωγή του ντοκιμαντέρ Μάρκος Βαμβακάρης. Το 1990 σκηνοθετεί και αναλαμβάνει την παραγωγή της τηλεοπτικής σειρά Ζητώ γνωριμία. Το 1994 σκηνοθέτησε την ταινία μεγάλου μήκους Παράθυρο στη Δύση. Από το 1995 μόνταρε και ανέλαβε την παραγωγή σε ταινίες του Ελληνικού κινηματογράφου και πέντε διεθνείς συμπαραγωγές με την Κύπρο, τη Βουλγαρία και την Τουρκία. Συνολικά μόνταρε σχεδόν 100 ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους. Για 15 συνεχή χρόνια, δίδαξε κινηματογραφική θεωρία και μοντάζ στη Σχολή Κινηματογράφου «Λυκούργος Σταυράκος». Έφυγε από τη ζωή το 2024.
Η Helke Misselwitz θεωρείται μία από τις σημαντικότερες ντοκιμαντερίστριες της Γερμανίας. Γεννήθηκε το 1947 στο Planitz/Zwickau. Όταν τελείωσε το σχολείο, μαθήτευσε ως ξυλουργός και φυσικοθεραπεύτρια, ενώ στη συνέχεια εργάστηκε για εννιά χρόνια ως βοηθός σκηνοθέτη και σκηνοθέτρια στην τηλεόραση της Ανατολικής Γερμανίας. Από το 1978 έως το 1982 σπούδασε σκηνοθεσία στην Ακαδημία Κινηματογράφου και Τηλεόρασης στο Πότσνταμ-Μπάμπελσμπεργκ. Η αίτηση εισαγωγής της στα στούντιο της DEFA για ταινίες μεγάλου μήκους απορρίφθηκε, κι έτσι ανέλαβε άλλες δουλειές, ενώ εργαζόταν ως ανεξάρτητη καλλιτέχνις κάνοντας μικρά δοκιμιακά έργα για το στούντιο της DEFA για ντοκιμαντέρ. Το 1985 έγινε δεκτή ως φοιτήτρια μεταπτυχιακού στην Ακαδημία Τεχνών της Ανατολικής Γερμανίας. Από το 1988 έως το 1999 εργάστηκε ως σκηνοθέτρια στο στούντιο της DEFA. Σκηνοθέτησε την πρώτη της μεγάλου μήκους ταινία Herzsprung το 1992, και ακολούθησε το Little Angel το 1996. Είναι καθηγήτρια σκηνοθεσίας στην Ακαδημία Κινηματογράφου και Τηλεόρασης στο Πότσνταμ-Μπάμπελσμπεργκ και μέλος της Ακαδημίας Τεχνών.
ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ
Τιμή: Δωρεάν
+30 210 366 1014
[email protected]
Photo: Typical Organization
******************DEUTSCH*********************************************************************
Deutsch-Griechische Filmdialoge über die Vergangenheit und die Zukunft
HISTORY PROJECTED
Geschichte, aber als Projektion
Filmvorführungen in Zusammenarbeit mit Ethnofest
Im Laufe des Jahres 2024 stellen wir eine Reihe von griechischen und deutschen Kurz- und Langfilmen vor. Und präsentieren so ein breites Spektrum von Dialekten und Dialektiken, unterschiedlichsten Zugriffen auf die gemeinsame Geschichte, Mikroerzählungen und ein so schräges wie polyphones Stimmengewirr, außerdem Studien zur Mythologie und Rollenspiele mit den Masken der nationalen Identität. Es entstehen Puzzles aus Fragmenten, die im Archiv geborgen wurden, während die Distanz zu den historischen Quellen durch entweder laute oder unsichtbare künstlerische Gesten überbrückt wird. So eröffnen sich überraschende und grenzüberschreitende Lesarten des Gesehenen. Das Vergangene wird in die Gegenwart geholt und auf die Zukunft projiziert. Es ist die Sprache des Kinos, die die Geschichte zur Sensation, einem Instinkt und zur kollektiven Erfahrung macht.
Episode 5: Frauen antworten
Fournoi, eine Frauengesellschaft, Alinda Dimitriou & Nikos Kanakis, 1982, 43΄
(Auf Griechisch mit englischen Untertiteln)
Winter adé, Helke Misselwitz, 1988, 116΄
(Auf Deutsch mit griechischen und englischen Untertiteln)
Beide Filme wurden in den unruhigen 1980er Jahren gedreht, und zwar in Schlüsselmomenten in der der politischen Geschichte ihrer jeweiligen Produktionsländer: der eine nach dem “Wind of Change”, den die erste sozialistische Regierung in Griechenland versprach, nachdem das Obristen-Regime gestürzt worden war; der andere unmittelbar nach dem deutschen Mauerfall. Hier wie dort stehen die Mikrogeschichten von Frauen im Zentrum, die in einer Art Randzone oder auf der Kehrseite der offiziellen Geschichte leben: in Ostdeutschland und auf einer ägäischen Insel, die einst ein Ort des Exils gewesen war. Der Titel des Programms ist eine Hommage an einen Kurzfilm, den der französische Rundfunk anlässlich des Internationalen Jahrs der Frau [1975] bei Agnès Varda in Auftrag gegeben hatte.
19:00
Fournoi, eine Frauengesellschaft
Die Insel Fourni auf Ikaria: Hier führt ein Anthropologe eine Untersuchung durch. Wie in allen Filmen von Alinda Dimitriou beobachtet er ohne Fragebogen das Leben der Bewohner, ihre Tätigkeiten und ihre täglichen Gespräche. Im Stile einer Feldforschung macht die filmische Beschreibung die Gesellschaft von Fourni mit ihren Erinnerungen und ihren Sorgen lebendig. Unter ihrer Oberfläche werden aber bestimmte strukturelle Grundprinzipien sichtbar: die Arbeitsteilung, die Geschlechterbeziehungen usw. Wie in der gesamten Ägäis ist die Stellung der Frauen in dieser Region besser ist als die der Frauen auf dem griechischen Festland. Es ist kein Zufall, dass griechische Frauen, die im 21. Jahrhundert eine führende Rolle spielten, Kapitäninnen waren.
20:00
Winter adé
Ein Jahr vor dem Mauerfall reist die Dokumentarfilmerin mit der Bahn von Süd nach Nord durch die DDR. Sie will erfahren, „wie andere gelebt haben und wie sie leben möchten“. Auf ihrem Weg trifft sie unterschiedlichste Frauen, die auf ihre je eigene Weise, teils freiwillig, teils notgedrungen, versuchen, ihre persönliche Freiheit zu. Auf ihrer Fahrt von der sächsischen Industrie- und Bergarbeiterstadt Zwickau, aus deren Nähe Helke Misselwitz stammt, in den Norden bis an die Ostsee, trifft die Regisseurin Frauen verschiedenen Alters und unterschiedlicher sozialen Prägung. Die Landschaften und Architekturen Ostdeutschlands, gefilmt in strengem Schwarzweiß, bilden den Hintergrund. Die Frauen erzählen von ihrem Alltag, ihren Nöten und Hoffnungen. Ihre unverstellten Aussagen und Beobachtungen fügen sich zu einem Kaleidoskop aus Erinnerungen, Sehnsüchten und Enttäuschungen, das das Leben und die Stimmung im letzten Jahr der DDR auf plastische Weise beschreibt. Als Helke Misselwitz auf der Leipziger Dokumentarfilmwoche im Herbst 1988 Winter adé vorstellte, war das eine Sensation. Noch nie vorher waren Menschen in der DDR derart offen und gleichzeitig selbstverständlich vor der Kamera aufgetreten, um von ihren mentalen und praktischen Lebensumständen zu erzählen. Der Film mit dem programmatischen Titel markierte die Unhaltbarkeit des offiziell repräsentierten Meinungsbildes. Er verwies auf einen deutlichen Stimmungswechsel im Osten Deutschlands, der sich ein Jahr später – wiederum in Leipzig – endgültig Bahn brach.
Alinda Dimitriou wurde 1933 in Athen geboren und studierte Filmregie an der Stavrakos-Schule. Parallel zur Organisation von Filmvorführungen in den Jahren 1970 bis 1975 nahm sie an Kurzfilmseminaren teil und schrieb und übersetzte Texte für Filmzeitschriften. Sie ist Autorin des Buches Short Films Filmography (1939–1979) und veröffentlichte 1992 das Short Films Lexicon. Sie führte bei mehr als 50 Dokumentarfilmen Regie. Für den Film Birds in the Mire gewann sie 2008 den Publikumspreis des Internationalen Filmfestivals Thessaloniki. Ihre Trilogie Birds in the Mire, Life on the Rocks und The Girls of the Rain, die vom Publikum des Thessaloniki-Filmfestivals begeistert aufgenommen wurde, beleuchtete die Lebendigkeit und Stärke der weiblichen Seele anhand von persönlichen Berichten und Zeugnissen.
Nikos Kanakis studierte Film an der London Film School. 1970 begann er seine Karriere in Griechenland als Cutter und Regieassistent bei Kurz- und Spielfilmen. Ab 1975 führte er dann selbst Regie und war Cutter bei Dokumentarfilmen. In den Jahren 1981-82 führte er Regie bei einer Serie von etwa 40 Dokumentarfilmen unter dem Titel Griechenland der fünf Weltmeere. 1985 führte er Regie und schnitt den Film The Necklace, den er auch produzierte und schnitt. 1987 führte er Regie und produzierte den Dokumentarfilm Markos Vamvakaris. 1990 führte er Regie und produzierte die Fernsehserie I Want to Meet. Im Jahr 1994 führte er bei dem Spielfilm Fenster zum Westen Regie. Seit 1995 hat er griechische Kinofilme und fünf internationale Koproduktionen mit Zypern, Bulgarien und der Türkei geschnitten und produziert. Als Cutter hat er insgesamt an fast 100 Kurz- und Spielfilmen gearbeitet. 15 Jahre lang unterrichtete Kanakis Filmtheorie und Schnitt an der Filmschule "Lycurgos Stavrakos". Er starb im Jahr 2024.
Helke Misselwitz gilt als eine der wichtigsten deutschen Dokumentarfilmerinnen. Sie wurde 1947 in Planitz/Zwickau geboren. Nach dem Abitur machte sie eine Lehre als Tischlerin und Physiotherapeutin und arbeitete anschließend neun Jahre lang als Regieassistentin und Regisseurin beim DDR-Fernsehen. Von 1978 bis 1982 absolvierte sie ein Regiestudium an der Hochschule für Film und Fernsehen in Potsdam-Babelsberg. Misselwitz’ Antrag, in das DEFA-Studio für Spielfilme aufgenommen zu werden, wurde abgelehnt, und so nahm sie andere Jobs an, während sie als freischaffende Künstlerin kurze essayistische Stücke für das DEFA-Studio für Dokumentarfilme drehte. 1985 wurde sie als Meisterschülerin an der Ostdeutschen Akademie der Künste aufgenommen. Von 1988 bis 1999 war Misselwitz als Regisseurin im DEFA-Studio tätig. Bei ihrem ersten Spielfilm, Herzsprung, führte sie 1992 Regie, gefolgt von Engelchen im Jahr 1996. Sie ist Professorin für Regie an der Hochschule für Film und Fernsehen in Potsdam-Babelsberg und Mitglied der Akademie der Künste.
DETAILS
Preis: Eintritt frei
+30 210 366 1014
[email protected]
Photo: Typical Organization
Advertisement
Event Venue & Nearby Stays
Omirou 14-16, 106 72 Athens, Greece, Ομήρου 14, 106 72 Αθήνα, Ελλάδα,Athens, Greece
