De Natuur Relationeel Benaderen

Deze dag werken we met het idee dat we een relatie hebben (in relatie zijn) met de natuur. En we werken aan onszelf als instrument in die relatie.

Programma

Ochtend

Relationeel naar voren halen (gesprek).

Wat roept relationeel benaderen van de natuur bij ieder op? In de groep als geheel delen wij dat.

Being the whole, acting on boundaries (oefening).

Het leven reduceert niet, onze cultuur wel. Een oefening in uitstellen van oordelen, in het engels heet dat 'negative capability' en we gebruiken Eugine Gendlin's Focussing die uitgaat van perceptie/ het lichaam.

Voorbeelden van de natuur en niet menselijke anderen als actoren (gesprek).

In het algemeen worden de voorbeelden van de natuur/ niet menselijke anderen cultureel niet gezien als dat 'ze' actoren zijn. Hoe kunnen we de natuur dan relationeel benaderen?

Middag

Werken met zintuigen (oefening).

Wist je dat de herders die het begin van een zomer met dieren de Alpen op gaan, zich bewust zijn dat langzaam al hun zintuigen weer meedoen. In de herfst als ze weer terug gaan naar de stad is het andersom. Dan hebben ze weken nodig om 'af te stompen' en dat moeten ze wel doen om in de stad (zintuigelijk) te overleven.

Verwerken en bouwen (gesprek).

Tijd voor jezelf of in gesprek met andere deelnemers.

Een vraag aan de natuur stellen (oefening).

Een vraag aan de natuur stellen is een vraag aan het geheel stellen, met ons lichaam als instrument. In stilte wandelen we buiten en laten een persoonlijke vraag of dilemma boven komen. Op een bepaald moment en op een plek die uitnodigt daartoe, presenteren we die vraag aan de natuur. Soms worden we bewogen om wat we ontdekken te delen met de aanwezigen. We luisteren naar wat iedereen te zeggen heeft om de betekenis ervan voor ons te vinden.

Brug (gesprek).

'Het leven reduceert niet, onze cultuur wel.' Een gesprek over het vervolg.

Toelichting

De natuurwetenschap zegt, we gaan op zoek naar de eeuwig ware wetten om de natuur 'te verklaren'. Natuur wordt dan wat we kunnen meten en vaststellen. Probleem is alleen wel dat we in het bedrijven van natuurwetenschap onszelf buiten de natuur stellen (want anders zijn we niet 'objectief').

Daarnaast zien we een opkomst van het idee van rechten voor de natuur, het idee dat natuur (en soorten) waarde heeft van zichzelf. Dat is een ethisch standpunt, dat gaat over wat we goed of slecht vinden aan wat 'we' doen als het om de natuur gaat. We komen er achter dat we als mensensoort misschien wel wat te destructief zijn en te weinig rekening houden met de natuur, met andere soorten dan wijzelf.

Sinds kort hebben we het ook over coexistentie en samenwerken (o.a. in het wolven debat). Dat is vernieuwend omdat mensen daarin gevraagd worden zich te verdiepen in niet-mensen en zich misschien wel moeten aanpassen of offers getroosten. Dat debat zegt dat er sprake moet zijn van een relatie (met wilde natuur, = niet huisdieren of boerderij dieren) zoals we die niet eerder hebben beoefend.

Wat nou als we die relatie gaan beoefenen? Hoe ziet dat er uit? Kunnen we betekenissen en kennis ontsluiten die we (in onze cultuur) niet gewend zijn te zien als helpend en noodzakelijk? De natuur begrijpen en benaderen als relatie, vraagt een soort van communicatie met de natuur. Het vraagt om reciprociteit, om inzicht in onderlinge beinvloeding (mensen en natuur) en om bereid te zijn iets te doen met wat de natuur als het ware terug zegt. Een belemmering is natuurlijk dat hoewel de natuur en de niet menselijke dieren actoren zijn (en de hele tijd signalen uitzenden), zij NIET in mensentaal communiceren.

Wat voor instrument zijn we zelf dan, dat we daar (toch) iets mee kunnen en daarin kunnen oefenen? Eén geluk hebben wij, we zijn zelf ook een lichaam, we hebben zintuigen. Die zintuigen (ons zenuwstelsel) nemen deel aan de continue uitwisseling van gebeurtenissen die de natuur is. Alleen het meeste daarvan gaat buiten ons bewustzijn om. En daar komt bij dat onze culturele, omgevings- en materiele frames waar we mee - en in leven niet direct helpen om die uitwisseling bewust te zijn.

Deze dag werken we hiermee.

De natuur relationeel benaderen is een programma met accent op exploreren en ervaren, of te wel een experientieel programma. Dat is niet hetzelfde als experimenteel, maar wil zeggen dat ervaring centraal staat. En dat we ervaring vertalen, talig maken. Omdat taal nu eenmaal het medium van onze soort is, waar we gestolde ervaring in opslaan en met ons mee (kunnen) nemen op reis. Bij ons wordt die gestolde ervaring cognitie, bij bv. bijen of mieren - die ook informatie meenemen op reis om anderen te informeren - is dat op basis van chemische stofjes (geur). Historisch maken wij misschien nu wel de vergissing dat we denken dat we ons lichaam (onze ervaring als primaire bron van betekenis) niet (meer) nodig hebben om in de wereld te zijn.

NB. In het vervolg op deze dag is het de bedoeling dat wordt ingezoomd in drie aparte bijeenkomsten. In elk van die bijeenkomsten staat dan een bepaald systeem centraal. Ipv. systeem zou je het ook lichaam kunnen noemen. Eén bijeenkomst gaat dan over ons als individu. Eén gaat over de groep of de organisatie. En één gaat over community of 'de maatschappij'. Telkens kijken we dan naar de relatie met de natuur en hoe 'het systeem' ('het lichaam') die relatie ziet en zichzelf inzet in die relatie.

Event Venue & Nearby Stays

Buitengoed de Uylenburg Delft, Kade, Delft, Netherlands