Name: Czas się zatrzymał. Hommage a Olga Boznańska
Start: 2025-04-25T14:00:00+02:00
End: 2025-04-25T17:00:00+02:00
Location: ulica Seweryna Sterlinga 26, 90-212 Łódź, Polska

$Czas si\u0119 zatrzyma\u0142. Hommage a Olga Bozna\u0144ska$

Rok 2025 został ogłoszony Rokiem Olgi Boznańskiej. Ustanowienie tej wybitnej artystki patronką tego roku w dziedzinie sztuk pięknych powiązane jest ze 160. rocznicą urodzin i 85. rocznicą śmierci Olgi Boznańskiej, przypadającymi na rok 2025. Artystka ta pozostaje jedną z największych osobowości w sztuce polskiej przełomu XIX i ** wieku. Kiedy pojawiła się koncepcja projektu wystawy współczesnych odniesień do Olgi Boznańskiej, a było to w 2024 roku, kluczowe okazało się pytanie o to, jaką rolę dzisiaj odgrywa malarstwo tej artystki, czy może być odczytywane inaczej niż w czasach, w których powstało, oraz dla których współczesnych artystek i artystów Boznańska jest na tyle ważną postacią, by podjąć artystyczną korespondencję z jej trzema dziełami pochodzącymi z kolekcji prywatnych. Następnym była odpowiedź na pytanie o to, według jakiego klucza powinna zostać skonstruowana ta wystawa. Tytułowy ,,czas się zatrzymał" ma dwojakie znaczenie. Odnosi się bowiem do samej postaci Olgi Boznańskiej jako osoby, osobowości, charakterystycznej postaci krzątającej się po obszernej, zagraconej pracowni. Przestrzeń ta, podobnie jak jej właścicielka, zdawała się niezależna od współczesnych jej czasów, przeniknięta wewnętrzną siłą artystki, jej intuicją do ludzi oraz wrażliwością na świat. Dzięki tym cechom Boznańska mogła robić to, co kochała najbardziej, czyli malować. Drugim znaczeniem tytułu jest czas, w którym się zatrzymujemy, choćby na chwilę, by bliżej przyjrzeć się obrazom Olgi Boznańskiej. Analiza jej bogatej twórczości pozwala zwrócić uwagę na fenomen malarstwa samej Boznańskiej oraz na wyjątkowy talent, jaki ta posiadała. Już przez współczesnych nazywana ,,malarką szarości" w rzeczywistości była mistrzynią koloru i formy. Jak mało kto w sztuce tego okresu potrafiła oddać prawdę na temat portretowanych osób. Kluczowymi elementami stały się oczy i dłonie modeli. Obrazy Olgi Boznańskiej ukazują nam potęgę malarstwa, siły wewnętrznej artystki, jej ambicje i wrażliwość, które przejawiają się we wszystkim, co w ciągu życia zrobiła. Wystawa współczesnych odniesień do Olgi Boznańskiej składa się z kilku istotnych aspektów. Pierwszym są odniesienia i co za tym idzie inspiracje wizerunkiem artystki i portretem, który oddaje głębię psychologiczną portretowanych osób. Aspekt ten wydaje się dość oczywisty, portret bowiem był kluczowym obszarem malarskich rozwiązań w twórczości Olgi Boznańskiej. W obszarze tym mieszczą się obrazy malarskie Sławomira Tomana, Doroty Herbik, Bartłomieja Jarmolińskiego, obrazy fotograficzne Anny Andrzejewskiej, kolaże Marii Piątek i rzeźba Julii Kurek. Kolejnym aspektem odniesień jest malarstwo Velazqueza. Dlaczego? Boznańska uwielbiała obrazy (a w szczególności portrety) największego z mistrzów malarstwa hiszpańskiego XVII wieku. Od czasów młodości, kiedy oglądała obrazy Velazqueza na żywo w Wiedniu, Monachium i Berlinie, jej fascynacja kolorytem i brawurą malarską genialnego twórcy trwała nieustannie. W obszarze tym pozostają obrazy Krzysztofa Nowickiego, który wykorzystuje motywy z dzieł XVII wieku, również z Velazqueza, nadając im inny od pierwowzoru charakter. W jego pracach upływ czasu i niedopowiedzenia, wynikające z bogatej tkanki malarskiej autora, skłaniają do refleksji nad istotą portretu i jego znaczeniem. Na wystawie nie mogło zabraknąć odniesień do Olgi Boznańskiej jako kobiety-artystki, która utożsamia talent, ambicję, pracowitość i karierę - słowo, które najlepiej oddaje wszystko, co udało jej się osiągnąć. To również przypomnienie o emancypacji kobiet, którym dopiero w pierwszej połowie ** wieku przyznano prawa, wcześniej zarezerwowane wyłącznie dla mężczyzn. W tym obszarze znalazły się fotografie Iwony Demko i Roksany Kularskiej-Król. Jest też aspekt opowieści związanych z Boznańską, jej nieznanymi historiami przyjaźni, miejscami w Paryżu i zaginionymi obrazami. Do tych właśnie historii odnoszą się Marek Herbik, Robert Kuśmirowski i Paweł Łyjak. Analizując portrety Boznańskiej, można zauważyć, że artystka skupiała się w twarzach osób portretowanych przede wszystkim na oczach, bo w nich przejawiała się prawda. W obiektach uszytych przez Paulinę Poczętą znalazły się motywy ust, dopełniających charakter portretów. W tej koncepcji stanowią one przedstawienia zarówno postaci, jak i przedmiotów, które mogłyby znajdować się w paryskiej pracowni Boznańskiej. W artykule Pankiewicz i Boznańska, który ukazał się w ,,Głosie Plastyków" w 1946 roku, Jerzy Wolff tak porównuje dzieło Olgi Boznańskiej z twórczością Pankiewicza ( którego artystka nie znosiła): ,,Jest w jej sztuce ta sama miękka intymność, która cechuje tak portrety Vuillarda, jak i dawnego Bonnarda, widać odzwierciedla się w ich malarstwie nastrój wygodnego bezpieczeństwa ówczesnej Europy, jak i atmosfera ówczesnego mieszczańskiego wnętrza pełnego wyściełanych kanap i foteli, usłanego puszystym dywanem, obwieszonego portretami z ciemnego pluszu. Pankiewicz natomiast, mimo swojej wielkiej kultury, wygląda w malarstwie niemal na zdolnego ucznia tamtych z Zachodu, mimo delikatności graniczącej niemal z grzecznością, na człowieka, który sobie tylko ,,przyswoił". Jego sztuka jest pomostem łączącym nas ze sztuką Europy, sztuka Boznańskiej naszym wkładem w tamtą sztukę."
artystki/artyści :
Anna Andrzejewska, Olga Boznańska, Iwona Demko, Dorota Herbik, Marek Herbik, Bartłomiej Jarmoliński, Roksana Kularska-Król, Julia Kurek, Robert Kuśmirowski, Paweł Łyjak, Krzysztof Nowicki, Maria Piątek, Paulina Poczęta, Sławomir Toman
kurator: Bartłomiej Jarmoliński
organizator : Galeria Patio 2 / Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
partonat honorowy: PREZYDENT MIASTA ŁODZI Hanna Zdanowska
wystawa trwa do 30 maja