Advertisement
W trwającym pół roku projekcie „Bunkier Kolekcja. Odmiana przez przypadki" osoby związane ze Szkołą Doktorską Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie w ramach eksperymentalnego programu badawczego podejmują się interpretacji zbiorów Bunkra Sztuki. Zastosowane przez nie narzędzia, które posłużą do odczytania wybranych dzieł z Kolekcji, wyrastają z różnych strategii twórczych: od praktyk zorientowanych na konserwację dzieł sztuki, przez rysunek, po działania konceptualne i performatywne.Inicjowany przez doktorantów i doktorantki gest narratywizowania obiektów ujawnia nowe konteksty Kolekcji Bunkra Sztuki jako zbioru domagającego się opowiedzenia na nowo.
W procesie uruchamiania wybranych dzieł wpisany w nie czas przeszły dokonany zostaje zmieniony na ożywczy tryb przypuszczający. Uśpiony potencjał prac wydobytych z zacisza magazynów wchodzi w fazę ponownych testów.
⚫ „Bunkier Kolekcja. Odmiana przez przypadki: Archiwa miękkich spekulacji”
Czas trwania: 10.04–4.05.2025
Autorka koncepcji: Ola Knychalska
Punktem wyjścia do projektu stały się dwa rysunki Marii Pinińskiej-Bereś z kolekcji Bunkra Sztuki – „Pomnik przenośny pt. Miejsce” oraz „Schody do nieba”. Skierowały one uwagę artystki na szkice koncepcyjne jako istotną część praktyki Pinińskiej-Bereś, w której nie tylko odgrywały rolę dokumentacyjną, lecz także stanowiły narzędzie do konstruowania przyszłych akcji – jeszcze przed ich wykonaniem, a czasem zamiast realizacji.
Choć rysunki Pinińskiej-Bereś rzadziej pojawiają się w analizach jej twórczości, ujawniają istotny wymiar praktyki artystki – strategię wyobrażeniowego projektowania działań. Nie pełnią jedynie funkcji technicznej notacji, lecz tworzą spekulatywną przestrzeń, w której artystka testuje scenariusze i wyprzedza własne gesty. Można je także odczytywać jako narzędzie emancypacyjne – sposób negocjowania możliwości działania w realiach socjalistycznej Polski, a zarazem medium autonomicznej, swobodnej kreacji.
Co jednak się dzieje, gdy dziś odczytujemy je na nowo? Czy są jedynie zapisem intencji artystki, czy mogą działać jako otwarte partytury – narzędzia do ponownego uruchamiania działań? Jakie nieoczywiste interpretacje i relacje mogą ujawnić się w zetknięciu z nimi dziś, w innym kontekście, poprzez inne ciała?
Zgromadzone na wystawie materiały – rysunki, zapisy performansów i akcji – układają się nie w zamknięte archiwum, lecz w strukturę pełną luk i przerw. To archiwum nie działa na zasadzie sztywnych struktur – przypomina raczej materię miękką i elastyczną, podatną na przesunięcia i nowe połączenia. To, co przetrwało, stanowi jedynie fragment większej całości – archiwum nie jest więc neutralnym zapisem przeszłości, lecz dynamicznym układem odniesień, który może być na nowo ożywiany. Nie chodzi tu o przywracanie oryginalnych działań, lecz o badanie ich potencjalności – tego, jak mogą funkcjonować w innej czasowości i nowych kontekstach.
➡️ Kluczową częścią projektu jest warsztat „Soft Speculation Group”, który rozwija te idee w praktyce – angażując uczestników i uczestniczki w spekulatywną pracę z archiwum. Korzystając z dokumentacji, fragmentów tekstów i narzędzi spekulacji, potraktujemy archiwum nie jako zbiór zamkniętych śladów, lecz jako żywy układ odniesień pomagający nawigować w rzeczywistości:
Aleksandra Knychalska pracuje z eksperymentalnymi formami pedagogicznymi – ten warsztat to kontynuacja jej praktyki, m.in. w Kem Szkole, gdzie edukacja i sztuka splatają się w procesach kolektywnego myślenia i uczenia się. Warsztat jest autorskim projektem przygotowywanym we współpracy z Olgą Konik i stanowi część szerszego projektu badawczego.
Warsztat składa się z dwóch części, każda trwa 3 godziny. Zajęcia mają charakter otwarty i eksperymentalny.
➡️ sobota, 12.04, godz. 16:00–19:00
➡️ niedziela, 13.04, godz. 16:00–19:00
Grupa: 15 osób.
Język: Warsztat odbędzie się w języku polskim, jednak niektóre materiały będą dostępne w języku angielskim – w razie potrzeby będziemy sobie wzajemnie pomagać w tłumaczeniu.|
Dla kogo? Warsztat jest otwarty dla wszystkich osób zainteresowanych innymi, otwartymi na spekulacje formami pracy z archiwum – nie wymaga specjalistycznej wiedzy, a niejasne pojęcia będziemy wspólnie rozpakowywać, tak by doświadczenie było dostępne i angażujące dla każdego.
Cena: 10 zł za dwa dni warsztatów
❗ Zapisy: Osoby zainteresowane udziałem proszone są o krótką odpowiedź na pytanie: Dlaczego chcesz dołączyć do warsztatu? Odpowiedź prosimy przesłać na adres: [email protected]
***
⚫ "Bunkier Sztuki Collection. Case Variation: Soft Speculation Archives”
Duration: 10 April 2025 – 4 May 2025
Concept Author: Ola Knychalska
The project was inspired by two drawings by Maria Pinińska-Bereś from the Bunkier Sztuki collection—The Place. A Portable Monument and Stairway to Heaven. They directed the artist’s attention to conceptual sketches as a crucial element of Pinińska-Bereś’s practice, where they not only served a documentary function but also acted as a tool for constructing future actions—even before execution and sometimes replacing it altogether.
Although Pinińska-Bereś’s drawings are less frequently analyzed, they reveal an essential dimension of her artistic practice—the strategy of imaginative action planning. Rather than serving merely as technical notations, they create a speculative space in which the artist tests scenarios and anticipates her own gestures.
These drawings can also be seen as an emancipatory tool—a means of negotiating possibilities for action within the constraints of socialist Poland, while simultaneously serving as a medium for autonomous and unrestricted creation.
But what happens when we reinterpret them today? Are they solely records of the artist’s intentions, or can they function as open scores—tools for reactivating artistic actions? What unexpected interpretations and relationships might emerge when engaging with them in a different context, through different bodies?
The materials gathered in the exhibition—drawings, performance records, and action documentation—do not form a closed archive but rather a structure full of gaps and interruptions. This archive does not operate within rigid frameworks; instead, it resembles a soft and flexible material, open to shifts and new connections. What remains is only a fragment of a larger whole—an archive that is not a neutral record of the past but a dynamic system of references that can be reactivated. The goal is not to reconstruct original actions but to explore their potentiality—how they can function in a different timeframe and new contexts.
A key component of the project is the Soft Speculation Group workshop, which brings these ideas into practice, engaging participants in speculative work with the archive. Using documentation, fragments of texts, and speculative tools, we approach the archive not as a collection of fixed traces but as a living system of references helping us navigate reality.
___
„Bunkier Kolekcja. Odmiana przez przypadki” | "Bunkier Sztuki Collection. Case Variation”
Bunkier Sztuki & Szkoła Doktorska ASP w Krakowie
Bunkier Sztuki & Doctoral School of The Academy of Fine Arts in Krakow
Opieka merytoryczna | Content-related Supervisor: dr Marta Lisok
Współpraca kuratorska ze strony Bunkra Sztuki | Curatorial Assistant (Bunkier Sztuki Gallery): Agnieszka Sachar
Zespół badawczy | Research Team: Józef Gałązka, Maria Kisiel-Jarek, Aleksandra Knychalska,
Anna Litwin, Magdalena Skrolecka, Katarzyna Smożewska, Ewa Szlachetka-Depak
Patron medialny galerii: Kraków Culture Karnet https://karnet.krakowculture.pl/
Advertisement
Event Venue & Nearby Stays
Plac Szczepański 3a, 31-011 Kraków, Poland, plac Szczepański 3A, 31-011 Kraków, Polska,Kraków, Poland, Krakow
